In 2023 waren de marktomstandigheden duidelijk anders dan de twee jaren ervoor, waarin de markt werd gekenmerkt door bijzondere omstandigheden zoals verstoringen in de supply chain, tekorten aan grondstoffen, exploderende energieprijzen, geopolitieke omstandigheden en sancties, de COVID-19 pandemie en oplopende loonkosten. Aan het begin van 2023 was deze hectiek grotendeels voorbij. Andere zaken kregen echter invloed op de markt, zoals onzekerheid over de economische omstandigheden, angst voor recessie, toenemende inflatie en oplopende rente. Ook waren de energieprijzen nog steeds hoog en was er zorg om de geopolitieke stabiliteit. Dit alles had duidelijk effect op de marktvraag en de prijsontwikkeling.
De eerdere onzekerheden in de supply chain waren begin 2023 een stuk minder. In voorgaande jaren ontstonden er in de markt vele buffer- en tussenvoorraden om de verstoringen in aanvoerlijnen te kunnen opvangen. De noodzaak voor deze voorraden nam nu af, met als gevolg een afnemende vraag bij onze klanten aangezien eerst de voorraden in de markt werden afgebouwd. De gedurende de pandemie verschoven patronen in de leverketen normaliseerden en de markt werd in toenemende mate beïnvloed door afnemende investeringen als gevolg van de oplopende rentestand en onzekere economische ontwikkeling. In diverse Europese landen had daarnaast de toenemende regelgeving op het gebied van uitstoot en milieu een remmend effect, waardoor grote investeringen werden uitgesteld of zelfs geheel niet doorgingen.
Industry-markt
In vrijwel alle Europese landen was er een teruglopende vraag in de Industry-markten, met name in onze marktsegmenten Mechanical Engineering en Civil Engineering & Construction. Een groot deel van de afzet van Van Leeuwen valt onder de Distributie-business, dus met name op basis van leveringen uit voorraad. In deze markten namen de geleverde tonnages ten opzichte van voorgaande jaren dan ook aanzienlijk af. In de eerste helft van het jaar was deze afname geleidelijk. Na de zomervakantie nam vooral in de Duitse en Scandinavische markten de vraag behoorlijk af, en uiteindelijk ook in veel andere Europese markten. Als gevolg van dalende prijzen voor met name gelaste buizen en later in het jaar ook naadloze buizen, kwam er een afwachtende houding in de markt, met een versterkend effect op de afname van de vraag.
Een dalende marktvraag leidt vrijwel altijd tot toename van concurrentie en druk op de prijzen. Van een toonaangevende marktleider wordt verwacht rust en stabiliteit in de markt te handhaven. Prijs is daarbij niet de enige factor: ook service, betrouwbaarheid, assortiment en de deskundigheid en het advies van onze teams zijn voor onze klanten belangrijk. Op basis hiervan hebben we in 2023, ondanks de dalende vraag, ons marktaandeel kunnen handhaven en zelfs in een aantal markten kunnen uitbouwen. De brutomarge stond voortdurend onder druk door de prijsdalingen gedurende het hele jaar. Vergeleken met het voorgaande jaar, kwam deze dan ook vrijwel overal aanzienlijk lager uit.
Een belangrijk deel van onze afzet is naar grote eindgebruikers (OEM’s) in de Industry-markt. Voor deze klanten houden we vaak op basis van langjarige contracten en afspraken speciale voorraden aan en voeren we specifieke bewerkingen uit. Ook deze markt kende, net als de markt voor dagelijks leveringen uit voorraad, een afname van de vraag. Vooral bij klanten die aan consumenten leveren, zoals de vrijetijdsmarkt en witgoedmarkt, was sprake van vraaguitval. Bij grote klanten in de Mechanical Engineering was er een wat constanter beeld.
In de landbouwsector bleef de vraag goed op peil, evenals in de hydrauliekmarkt. Ook in de Automotive-markt bleef de vraag goed. Voor de klanten doen we veel specifieke bewerkingen. Deze bewerkingen worden door Van Leeuwen grotendeels in huis en in eigen beheer uitgevoerd in onze productiecentra in Scandinavië, Duitsland, Zwitserland en Centraal-Europa. De afzet in onze business van bewerkt materiaal bleef in 2023 op een goed niveau.
Energy-markt
Een aanzienlijk deel van onze producten leveren we aan klanten in de Energy-markt. In deze markt zijn onze teams actief vanuit onze vestigingen in Europa, Noord-Amerika, Azië, Australië en het Midden-Oosten. Omdat onze klanten in de Energy-markt vaak wereldwijd actief zijn, kunnen we ons wereldwijde netwerk optimaal voor hen inzetten. Een aantal jaren was de vraag in de wereldwijde Energy-markt matig. Al in de loop van 2022 verbeterde de marktvraag, een trend die zich in 2023 duidelijk voortzette. Deze vraagverbetering was het directe gevolg van het sterk gestegen investeringsniveau bij de klanten in deze markt. De vraagtoename wordt enerzijds veroorzaakt door het sterk gestegen prijsniveau voor energie, waardoor investeringen sneller rendabel worden; anderzijds door behoefte aan alternatieven voor de levering van gas, nu de levering vanuit Rusland voor vele delen van de wereld vanwege geopolitieke omstandigheden is weggevallen. Dit leidde onder andere tot enorme investeringen in LNG-terminals op diverse plaatsen in de wereld.
Vanuit onze vestiging in Houston, Texas leverden we een grote hoeveelheid materiaal aan het Plaquemines project in Louisiana. Behalve een toename in de investeringen in de conventionele energie, is ook het investeringsniveau op het gebied van alternatieve of ‘renewable’ energie sterk gestegen. Investeringen hierin nemen wereldwijd in een snel tempo toe. Zo zijn er veel projecten op het gebied van productie en opslag van waterstof en biobrandstof. Daarnaast wordt veel geïnvesteerd in installaties voor CO2-opvang en in reductie van CO2. Zo boekte onze vestiging in Beesd, Nederland een belangrijk project met een Nederlandse klant voor de levering van roestvaststaal materiaal voor een ‘carbon capture’ project in de Verenigde Staten. Onze vestiging in Deventer, Nederland leverde materiaal voor de hydraulische stabilisatoren voor een windmolenpark in Taiwan.
Ook neemt het investeringsniveau in de chemische sector in verschillende delen van de wereld toe. Onze teams zijn wereldwijd goed gepositioneerd om op de klantvraag maar vooral ook op wisselende patronen in de vraag te kunnen inspelen. Onze diverse voorraadlocaties in de wereld dicht bij de petrochemische productielocaties spelen hierbij een belangrijke rol, vooral als materialen snel en met een korte levertijd beschikbaar moeten zijn. Vooral onze speciale projectteams, met grote kennis van materialen en wereldwijde sourcing-vaardigheden, maken het verschil. Een goed voorbeeld hiervan is de order die onze vestiging Zwijndrecht boekte voor de levering aan het INEOS-project, een van de grootste CAPEX-projecten in Europa. Het betreft de bouw van een zeer moderne cracker-installatie in de haven van Antwerpen met een 80% lagere CO2-footprint, waaraan Van Leeuwen 17.000 ton materiaal zal leveren. Voor dit project wordt samengewerkt met drie verschillende ingenieursbureaus en wordt in Zwijndrecht een DPSA (Dedicated Project Storage Area) ingericht.
Van Leeuwen Maleisië leverde een project uit van meer dan 100 kilometer Line Pipe van grote diameter met LPE coating voor gastransport. Op een speciaal ingerichte opslaglocatie werden de buizen vanuit Korea aangevoerd en vervolgens uitgeleverd naar twee locaties. Vanuit ons kantoor in het Duitse Essen, gespecialiseerd in Process & Power, leveren we veel materiaal aan de renewable markten, waaronder hoogwaardige boilertubes. Van Leeuwen Singapore ging een strategisch partnership aan met het Zuid-Koreaanse Samsung Engineering, waarbij Van Leeuwen het gehele materiaalmanagement gaat verzorgen voor alle projecten van Samsung in de regio. In Halmstad, Zweden werd een groot project geboekt voor de levering aan de stad Stockholm van buizen voor het drinkwaterbedrijf.
Over het gehele jaar gezien kwam de totale omzet uit voorraad in alle markten lager uit dan het voorgaande jaar. Dit werd echter gecompenseerd door een hoger volume in directe leveringen en projecten. In combinatie met een gemiddeld gelijke verkoopprijs als in 2022, leidde dit tot nagenoeg hetzelfde totale omzetcijfer.
Prijsontwikkelingen
Eind 2022 lagen de inkoopprijzen voor onze buizen op een extreem hoog niveau. Dit was het gevolg van een aantal ontwikkelingen in de markt in de voorgaande periode, zoals gestegen energie- en grondstofprijzen, verstoorde aanvoerlijnen, geopolitieke ontwikkelingen en een sterke marktvraag. Deze ongewone omstandigheden normaliseerden enigszins begin 2023. Dit resulteerde, in combinatie met een minder sterke vraag in vooral de Europese Industry-markten, in een neerwaartse trend van de prijzen, allereerst in de markt voor gelast materiaal. Hier bleven tot aan de zomer de prijzen dalen. Vanaf de zomer was er ook in de markt voor naadloze buizen een neerwaartse beweging. In de markt voor gelast materiaal stabiliseerden de prijzen tegen het einde van 2023 onder andere door een stijging van de coilprijzen als gevolg van capaciteitsreductie bij fabrieken. In de markten voor naadloos materiaal probeerden de fabrieken door capaciteitsreductie de prijzen te stabiliseren.
Gemiddeld genomen was het prijsniveau over heel 2023 nagenoeg gelijk aan 2022, waarbij echter de trend over 2022 stijgend was en die over 2023 dalend. Eind 2023 lag echter het verkoopprijsniveau ruim 15% per ton lager dan aan het begin van het jaar. Hiermee liggen de niveaus altijd nog aanzienlijk hoger dan in de jaren voor 2021. Onderliggend zijn de prijzen voor grondstoffen, energie en arbeid aanzienlijk hoger komen te liggen.
Producenten moeten deze verhogingen doorberekenen in hun eindprijzen. In combinatie met de enorme investeringen die nodig zijn voor verdere verduurzaming van de productie van staal, betekent dit dat een verdere substantiële verlaging van de prijsniveaus niet te verwachten is.
In 2023 sloot buizenproducent Vallourec definitief de fabrieken voor productie van naadloze buizen in Düsseldorf en Mülheim (Duitsland). Met de sluiting van deze oorspronkelijke Mannesmann fabrieken komt niet alleen een einde aan een historie van 135 jaar productie van naadloze buizen, ook gaan expertise en knowhow op het gebied van hoogwaardige productie van buizen verloren voor de Europese maakindustrie.
In de staalindustrie wordt in toenemende mate geïnvesteerd om staal met een lagere CO2-footprint te kunnen produceren. Een langdurig, complex en kapitaalintensief proces, dat alleen kan slagen als alle schakels in de keten (producent, distributeur en afnemer) hierin meedoen en vooral ook investeren. Binnenkort introduceert Van Leeuwen binnen het assortiment onder eigen merknaam een aparte specificatie van buizen met een gereduceerde CO2-footprint. In 2023 zijn bij Van Leeuwen, in nauwe samenwerking met leveranciers als ArcelorMittal en Benteler Steel/Tube, de eerste afmetingen in de voorraad opgenomen. Het assortiment zal snel worden uitgebreid om de markt buizen te kunnen aanbieden met een aanzienlijk lagere CO2-footprint.
Door de EU wordt momenteel CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) ingevoerd, dat vanaf 2026 in de markt van kracht zal zijn. Deze maatregel beoogt door het creëren van een gelijk speelveld voor spelers zowel binnen als buiten de EU, de productie van schoner staal te stimuleren in niet-EU landen. Door deze maatregel kan de Europese staalindustrie de investeringen die noodzakelijk zijn voor low-carbon staal op een eerlijke wijze aan de markt doorberekenen. Deze maatregel zal zeker bijdragen aan een verdere verduurzaming van de staalindustrie.
Overige ontwikkelingen
Ook in 2023 handelden onze commerciële teams in vele landen en vestigingen oplossingsgericht en vonden zij met vindingrijkheid in de telkens wisselende marktomstandigheden de goede oplossingen voor de klanten. Of het nu gaat om de dagelijkse en tijdige leveringen uit voorraad, het samen met de klant en leverancier ontwikkelen van de juiste oplossing voor de productie van een samengesteld buisproduct, of om de sourcing en wellicht tijdelijke opslag voor een project van een klant. Met de verzamelde kennis van onze mensen met vele jaren ervaring weten we altijd een oplossing te vinden, vanuit ons sterke netwerk, voorraadassortiment en machines voor bewerkingen.
Onze inkooporganisatie wordt gekenmerkt door een centrale aanpak met regionale hubs, waarbij we onze inkoopkracht optimaliseren met een gezamenlijke methodologie. Europese inkoopmanagers, overige inkoopmanagers en categoriemanagers overleggen geregeld over onderwerpen als inkoopstrategie, leveranciers en duurzaamheid. Op doorlopende basis worden leveranciers door middel van ‘supplier audits’ geselecteerd en gecontroleerd, en voor al onze inkopen hanteren we onze Approved Manufacturers List (AML) waarop alleen leveranciers staan die na strenge selectie door Van Leeuwen zijn goedgekeurd.
Om ons aanbod aan de diverse marktsegmenten relevant te houden, werken we voortdurend aan ons kennisniveau en innovatieve oplossingen. Voor elk van de vier Industry-segmenten (Mechanical Engineering, Civil Engineering & Construction, Automotive en Hydraulics) werken we met een Market Acceleration Circle. Elke Circle bestaat uit een team van commerciële marktexperts van verschillende Europese vestigingen van Van Leeuwen. Onze wereldwijde Global Project Organization richt zich op de twee Energy-segmenten Process & Power en Pipelines. De collega’s binnen elk team bundelen hun marktkennis, ervaring en ideeën en ontwikkelen en implementeren zo met elkaar innovatieve marktinitiatieven.
We besteden veel aandacht aan de continue verbetering van de propositie voor onze klanten. Met speciale Commercial Excellence teams kijken we hoe we continu stappen vooruit kunnen zetten en blijven innoveren om zo onze markten steeds optimaal te kunnen blijven bedienen. Waarde toevoegen, oftewel ‘Value Creation’ is hierbij een sleutelbegrip. Ook in 2023 zijn hierin weer belangrijke stappen gezet, onder ander door gebruik te maken van Artificiële Intelligentie, voor bijvoorbeeld automatische order herkenning.
Begin 2023 werden door Van Leeuwen Duitsland de activiteiten van de firma Allstahl in het Beierse Bergkirchen overgenomen. Door deze overname werd de klantenbasis in met name het marksegment Mechanical Engineering aanzienlijk verbreed. De activiteiten van Allstahl zijn inmiddels volledig geïntegreerd in de vestiging München.
In november vierden we in Helsinki, Finland samen met leveranciers, klanten en personeel het 50-jarig bestaan van onze joint venture Polarputki. In zijn 50-jarig bestaan heeft deze deelneming een leidende markpositie opgebouwd in de Finse markt, met name in het Industry-segment.
